RESMİ ADI |
Malta Cumhuriyeti |
BAŞKENTİ |
Valetta |
KONUŞULAN DİLLER |
Maltaca, İngilizce |
BAĞIMSIZLIK TARİHİ |
13 Aralık 1974 |
YÖNETİM BİÇİMİ |
Parlamenter Cumhuriyet |
DEVLET BAŞKANI |
Gjorge IVANOV ( 12 Mayıs 2009’den beri ) |
HÜKÜMET BAŞKANI |
Nikola GRUEVSKİ ( 27 Ağustos 2006’dan beri ) |
DİN |
Roman Katolik |
YÜZÖLÇÜMÜ |
320 km2 |
SINIR VE KIYI UZUNLUĞU |
Komşuları: Ada Ülkesi olduğundan komşusu yoktur. 196.8 km kıyı uzunluğu . |
İKLİMİ
|
Akdeniz İklimi |
NÜFUS |
421.000 (2015 yılı itibariyle) |
BAŞLICA ŞEHİRLERİ / VE NÜFUSU |
Valetta (6.444), Citta Rohan (12.000), Citta Pinto (16.576), Iz-Zejtun (11.425), Haz-Zabbar (14,694) |
YAŞ ORTALAMASI |
40,9 (2014) |
ETNİK YAPI (%) |
Maltalı (%96) , İngilizce (%1,5), Diğer (% 2,5) |
|
|
GSYİH- DÜNYA SIRALAMASI |
9,6 milyar ABD $ (2014 ) – 135. sırada |
NÜFUS |
421.000 |
KİŞİ BAŞINA GSYİH |
24.313 ABD $ |
GSYİH BÜYÜME HIZI |
% 2,20 |
İHRACAT |
3,5 milyar ABD $ (2014) |
İTHALAT |
5,8 milyar ABD $ (2014) |
ENFLASYON ORANI |
%1,1 (2015) |
DIŞ BORÇ |
5,6 milyar ABD $ (2015) |
TOPLAM REZERV |
619 milyon ABD $ (2014) |
TOPLAM FDI STOĞU |
172,4 milyar ABD Doları (inward) 44,5 milyon ABD $ (outward) 2014 |
ÜLKEYE GİREN DOĞ. YATIRIM TUTARI YILLIK |
9,3 milyar ABD $ (2014) |
YURTDIŞI DOĞ. YATIRIM TUTARI |
2,3 milyar ABD $ (2014). |
TOPLAM İŞGÜCÜ |
167.359 kişi ( 2015 ) |
İŞSİZLİK ORANI |
%5,7 (2015, Mayıs) |
PARA BİRİMİ - PARİTESİ |
Euro (€) |
DÜNYA BANKASI İŞ YAPMA KOLAYLIĞI SIRALAMASI |
102 |
GSMH’NİN SEKTÖREL DAĞILIMI |
Hizmetler %73,3 , Sanayi %25,3 , Tarım %1,4 |
DOĞAL KAYNAKLAR |
Kireçtaşı, Tuz ve Ekilebilir Arazi |
BAŞLICA SANAYİ DALLARI |
Turizm, Elektronik, Gemi Yapımı ve Tamiri, İnşaat, Gıda ve İçecek, Eczacılık, Ayakkabı, Tekstil, Tütün , Havacılık Hizmetleri, Finans Hizmetleri, Bilgi Teknolojisi Hizmeti |
BAŞLICA TARIMSAL KAYNAKLAR |
Patates, Karnabahar, Üzüm, Buğday, Arpa, Domates, Turunçgil, Kesme Çiçekler, Yeşil Biber, Et ve Süt Ürünleri, Kümes Hayvancılığı |
MALTA’ NIN DIŞ TİCARETİ
Tablo 1 Malta’nın 2002-2014 Yılları Arasındaki Dış Ticaret Değerleri
YILLAR |
İHRACAT |
İTHALAT |
HACİM |
DENGE |
2002 |
2.126,3 |
2.839,2 |
4.965,5 |
-712,9 |
2003 |
2.467,1 |
3.402,5 |
5.869,6 |
-935,4 |
2004 |
2.631,7 |
4.153,4 |
6.785,1 |
-1.521,7 |
2005 |
2.430,6 |
3.865,2 |
6.295,8 |
-1.434,6 |
2006 |
2.847,3 |
4.395,5 |
7.242,8 |
-1.548,2 |
2007 |
3.158,3 |
4.947,0 |
8.105,3 |
-1.788,7 |
2008 |
3.028,5 |
5.140,8 |
8.169,3 |
-2.115,3 |
2009 |
2.280,3 |
4.034,1 |
6.314,4 |
-1.753,8 |
2010 |
3.716,8 |
5.732,2 |
9.449,0 |
-2.015,4 |
2011 |
5.278,7 |
7.395,9 |
12.674,6 |
-2.117,2 |
2012 |
5.646,3 |
7.896,2 |
13.546,5 |
-2.249,9 |
2013 |
3.486,3 |
5.837,9 |
9.324,2 |
-2.351,6 |
2014 |
2.814,9 |
6.490,7 |
9.305,6 |
-3.675,8 |
Kaynak: TRADEMAP
Tablo 2 Malta’nın İhracatında Başlıca Ürünler
GTİP |
ÜRÜNLER |
2012 |
2013 |
2014 |
8542 |
Elektronik entegre devreler |
1.065,4 |
748,0 |
391,5 |
3004 |
Tedavide veya korunmada kullanılmak üzere karışık olan veya olmayan ürünlerden oluşan ilaçlar |
327,6 |
340,7 |
325,1 |
8541 |
Diyodlar, transistörler ve benzeri yarı iletken tertibat; ışığa duyarlı yarı iletken tertibat |
31,4 |
221,3 |
309,0 |
2710 |
Petrol yağları ( ham olmayan) |
1.215,2 |
588,8 |
221,2 |
8536 |
Elektrik devresine veya elektrik devresinden bağlantı yapmaya mahsus elektrik teçhizatı |
146,1 |
191,8 |
183,7 |
9503 |
Üç tekerlekli bisikletler, skuterler, pedallı arabalar ve benzeri tekerlekli oyuncaklar |
130,1 |
135,9 |
130,1 |
303 |
Dondurulmuş balıklar |
51,9 |
119,4 |
110,3 |
4907 |
İtibari kıymeti tanınmış olan veya tanınacak olan ülkede tedavülde bulunan veya tedavüle çıkacak olan, kullanılmamış posta pulları |
87,3 |
113,7 |
98,8 |
8803 |
Hava taşıtlarının aksam ve parçaları |
147,5 |
102,2 |
88,3 |
2106 |
Diğer gıda müstahzarları |
61,2 |
68,6 |
73,1 |
4016 |
Sertleştirilmemiş vulkanize kauçuktan diğer eşya |
47,7 |
54,2 |
53,4 |
9018 |
Tıpta, cerrahide, dişçilikte ve veterinerlikte kullanılan alet ve cihazlar |
52,1 |
43,9 |
50,7 |
9999 |
Tarifenin Diğer Yerinde Belirtilmeyen Ürünler |
29,5 |
34,6 |
35,9 |
6005 |
Çözgü tipi örgülü olan diğer mensucat |
68,9 |
50,3 |
33,8 |
7113 |
Mücevherci eşyası ve aksamı |
51,7 |
41,9 |
33,4 |
3923 |
Plastikten eşyalar |
44,4 |
42,1 |
28,7 |
8802 |
Diğer hava taşıtları |
57,3 |
0,0 |
25,3 |
8535 |
Gerilimi 1000 Voltu Geçen Devrelerin Anahtarları |
0,2 |
5,2 |
23,9 |
1901 |
Malt hülasası |
15,9 |
20,1 |
23,0 |
2909 |
Eterler, eter -alkoller, eter -fenoller, eter -alkol -fenoller, alkol peroksitler vb. |
0,0 |
39,8 |
20,2 |
Kaynak: Ekonomi Bakanlığı
Tablo 2 Malta’nın İthalatında Başlıca Ürünler
GTİP |
ÜRÜNLER |
2012 |
2013 |
2014 |
2710 |
Petrol Yağları (ham olmayan) |
2.310,2 |
1.523,1 |
1.876,2 |
8903 |
Yatlar ve diğer eğlence ve spor tekneleri; kürekli kayıklar ve kanolar |
354,9 |
459,2 |
620,0 |
8802 |
Diğer hava taşıtları |
144,9 |
139,5 |
445,8 |
8542 |
Elektronik Entegre Devreler |
671,4 |
655,4 |
350,3 |
3004 |
Tedavide veya korunmada kullanılmak üzere karışık olan veya olmayan ürünlerden oluşan ilaçlar |
125,7 |
135,4 |
138,1 |
8803 |
Hava taşıtlarının aksam ve parçaları |
133,9 |
135,7 |
118,8 |
8703 |
Binek otomobilleri |
84,3 |
82,3 |
109,6 |
8544 |
Yalıtımlı kablolar |
17,2 |
62,5 |
65,1 |
8541 |
Diyodlar, transistörler ve benzeri yarı iletken tertibat; |
9,6 |
25,4 |
56,6 |
2933 |
Sadece azotlu heterosiklik bileşikler |
69,9 |
61,0 |
53,9 |
4802 |
Duvar kağıdı imaline mahsus kağıt |
52,7 |
54,9 |
52,1 |
8901 |
Yolcu gemileri, gezinti gemileri, feribotlar, yük gemileri, mavnalar |
0,8 |
0,0 |
45,0 |
1905 |
Ekmek, pasta, kek, bisküvi ve diğer ekmekçilik mamulleri |
40,0 |
43,7 |
44,2 |
8534 |
Baskı devreler |
36,2 |
58,8 |
43,1 |
7113 |
Mücevherci eşyası ve aksamı |
45,3 |
46,8 |
39,2 |
9403 |
Diğer mobilyalar ve bunların aksam ve parçaları |
40,4 |
37,6 |
39,0 |
301 |
Canlı Balıklar |
43,0 |
8,5 |
38,2 |
406 |
Peynir ve pıhtılaştırılmış ürünler |
35,2 |
34,9 |
34,1 |
8471 |
Otomatik bilgi işlem makinaları ve bunlara ait birimler |
41,9 |
33,1 |
32,3 |
Kaynak: Ekonomi Bakanlığı
Tablo 3 Malta’nın Başlıca Ülkeler İtibarı ile İhracat (Milyon Dolar)
|
Kaynak: Ekonomi Bakanlığı
Tablo 4 Malta’nın Başlıca Ülkeler İtibarı ile İthalat (Milyon Dolar) |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Kaynak: Ekonomi Bakanlığı
Türkiye ile Ticaret
Türkiye ile Malta arasındaki ikili ticaret hacmine bakıldığında dalgalı, ancak genel olarak artış eğilimi içinde olduğu görülmektedir. Son 10 yıl itibarı ülkemizin Malta ile ticaretinde sürekli fazla verdiği görülmektedir. 2002 yılında ülkemiz ile Malta arasındaki ikili ticaret hacmi yaklaşık olarak 170 milyon dolar ve ticaret dengesi ülkemiz lehine 113 milyon dolar iken 2011 yılında dış ticaret hacmi tarihin en yüksek miktarı olan 1,22 milyar dolara ulaşırken ticaret dengesi de yine ülkemizin lehine olarak yaklaşık olarak 576 milyon dolara yükselmiştir. 2014 yılında ihracatımızdaki artış eğilimi devam etmiş ve 1 milyar dolara yükselmiştir. İthalatımız da bir önceki yıla göre %23,5 azalarak 57,3 milyon dolara gerilemiş ve bunun sonucunda iki ülke arasındaki denge Türkiye lehine 958 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir.
Genel Durum
Tablo 5 Türkiye- Malta Dış Ticaret Değerleri ( Milyon Dolar) |
||||
YILLAR |
İHRACAT |
İTHALAT |
HACİM |
DENGE |
2002 |
141,5 |
28,28 |
169,78 |
113,23 |
2003 |
156,99 |
72,62 |
229,61 |
84,37 |
2004 |
98,54 |
72,92 |
171,46 |
25,62 |
2005 |
279,34 |
46,04 |
325,38 |
233,3 |
2006 |
226,76 |
20,53 |
247,29 |
206,23 |
2007 |
620,67 |
98,86 |
719,53 |
521,81 |
2008 |
956,35 |
167,97 |
1.124,33 |
788,38 |
2009 |
655,33 |
135,16 |
790,49 |
520,17 |
2010 |
410,43 |
196,16 |
606,59 |
214,28 |
2011 |
899,72 |
324,16 |
1.223,9 |
575,56 |
2012 |
917,8 |
216,5 |
1.134 |
701,3 |
2013 |
886,8 |
74,9 |
961,7 |
811,9 |
2014 |
1.015,5 |
57,3 |
1.072,8 |
958,1 |
2014* |
111,2 |
4,4 |
115,6 |
106,9 |
2015* |
55,2 |
2,4 |
57,5 |
52,8 |
Kaynak: TÜİK *:1 aylık veriler
Tablo 6 Malta’ya İhracatımızda Başlıca Ürünler (Milyon dolar)
GTİP |
ÜRÜNLER |
2012 |
2013 |
2014 |
2710 |
Petrol yağları ve bitümenli minerallerden elde edilen yağlar |
774,1 |
542,5 |
803,3 |
8901 |
Yolcu, gezinti gemileri, feribotlar, yük gemileri, mavnalar ve insan veya yük taşımaya mahsus benzer |
54,6 |
211,4 |
87,9 |
2707 |
Yüksek sıcaklıkta taşkömürü katranının damıtılmasından elde yağlar ve diğer ürünler |
23,7 |
45,5 |
26,2 |
9930 |
Deniz ve hava taşıtlarına verilen eşya (27. Fasıl hariç) |
11,1 |
12,6 |
21,7 |
8504 |
Elektrik transformatörleri, statik konvertörler (örneğin; redresörler) ve endüktörler |
1,1 |
9,4 |
6,9 |
8544 |
İzole edilmiş teller, kablolar ve diğer elektrik iletkenler; tek tek kaplanmış liflerden oluşan fibe |
5,3 |
5,5 |
6,3 |
3923 |
Plastiklerden eşya taşınmasına veya ambalajlanmasına mahsus malzeme, tıpa, kapak, kapsül ve diğer ka |
3,4 |
3,6 |
4,2 |
8704 |
Eşya taşımaya mahsus motorlu taşıtlar |
2,8 |
1,3 |
3,7 |
7214 |
Demir veya alaşımsız çelikten çubuklar (dövülmüş, sıcak haddelenmiş, haddeleme işleminden sonra buru |
0,0 |
3,0 |
3,3 |
8903 |
Yatlar ve diğer eğlence ve spor amaçlı deniz taşıtları, kürekli kayıklar ve kanolar |
0,0 |
3,8 |
3,2 |
8703 |
Binek otomobilleri ve esas itibariyle insan taşımak üzere imal edilmiş diğer motorlu taşıtlar (yarış |
0,7 |
1,6 |
3,0 |
9403 |
Diğer mobilyalar ve bunların aksam ve parçaları |
1,1 |
1,3 |
2,2 |
8450 |
Ev veya çamaşırhane tipi yıkama makinaları (yıkama ve kurutma tertibatı bir arada olanlar dahil) |
1,2 |
1,8 |
1,8 |
6908 |
Cilalı veya sırlı seramikten döşeme veya kaplama karoları ve kaldırım taşları; cilalı veya sırlı moz |
0,6 |
0,8 |
1,5 |
8418 |
Buzdolapları, dondurucular ve diğer soğutucu ve dondurucu cihazlar ve ısı pompaları |
1,8 |
2,0 |
1,4 |
8528 |
Monitörler ve projektörler, televizyon alıcı cihazları |
0,5 |
0,7 |
1,4 |
7213 |
Demir veya alaşımsız çelikten filmaşin (sıcak haddelenmiş, kangal halinde) |
2,1 |
0,7 |
1,3 |
3004 |
Tedavide veya korunmada kullanılmak üzere hazırlanan ilaçlar (dozlandırılmış) |
2,1 |
2,2 |
1,2 |
3920 |
Plastikten diğer levha, plaka, şerit, film, folye (gözeneksiz) |
0,9 |
1,0 |
1,2 |
7604 |
Aluminyumdan çubuklar ve profiller |
0,3 |
0,6 |
1,0 |
Kaynak: Trademap
Tablo 7 Ülkemizin Malta’dan İthalatında Başlıca Ürünler (milyon dolar)
GTİP |
ÜRÜNLER |
2012 |
2013 |
2014 |
2710 |
Petrol yağları ve bitümenli minerallerden elde edilen yağlar |
171,4 |
14,8 |
21,7 |
7204 |
Dökme demirin, demirin veya çeliğin döküntü ve hurdaları veya bunların eritilmesi ile elde dilmiş kü |
13,8 |
9,5 |
11,6 |
8908 |
Sökülecek deniz taşıtları, suda yüzen sökülecek diğer araçlar |
10,1 |
13,7 |
6,6 |
4016 |
Sertleştirilmemiş vulkanize kauçuktan diğer eşya |
1,4 |
3,4 |
5,2 |
6005 |
Çözgü tipi örgülü diğer mensucat |
0,5 |
6,6 |
4,3 |
8536 |
Gerilimi 1000 voltu geçmeyen elektrik devresi teçhizatı (anahtarlar, röleler, sigortalar, fişler |
0,4 |
1,7 |
1,6 |
8479 |
Kendine özgü bir fonksiyonu olan diğer makinalar ve mekanik cihazlar |
0,9 |
1,1 |
1,0 |
3004 |
Tedavide veya korunmada kullanılmak üzere hazırlanan ilaçlar (dozlandırılmış) |
0,6 |
0,6 |
0,8 |
2934 |
Nükleik asitler ve bunların tuzları; diğer heteroksiklik bileşikler |
1,0 |
0,0 |
0,7 |
9031 |
Diğer ölçme veya muayene alet, cihaz ve makinaları; profil projektörleri |
0,2 |
0,4 |
0,7 |
8901 |
Yolcu, gezinti gemileri, feribotlar, yük gemileri, mavnalar ve insan veya yük taşımaya mahsus benzer |
2,0 |
16,3 |
0,7 |
3926 |
Plastikten diğer eşya |
0,6 |
0,2 |
0,3 |
8542 |
Elektronik entegre devreler |
3,0 |
1,1 |
0,3 |
2933 |
Sadece azotlu heterosiklik bileşikler |
0,1 |
0,1 |
0,3 |
9018 |
Tıpta, cerrahide, dişçilikte ve veterinerlikte kullanılan alet ve cihazlar |
1,5 |
0,8 |
0,2 |
9503 |
Üç tekerlekli bisikletler, skuterler, oyuncak bebekler, diğer oyuncaklar, küçültülmüş modeller, bilm |
0,0 |
0,0 |
0,2 |
8526 |
Radar cihazları,hava-deniz trafiğine yardımcı telsiz cihazları ve uzaktan kumanda etmeye mahsus tels |
0,2 |
0,1 |
0,2 |
8802 |
Helikopterler, uçaklar vb; uzay araçları (uydular dahil), uzay araçlarını fırlatıcı araçlar ve yörün |
0,0 |
0,0 |
0,1 |
8516 |
Elektrikli su ısıtıcıları, elektrotermik cihazlar, ortam ısıtıcıları, saç ve el kurutucuları, ütüler |
0,1 |
0,1 |
0,1 |
8708 |
Karayolu taşıtları için aksam, parça ve aksesuarlar |
0,0 |
0,1 |
0,1 |
Kaynak: TÜİK
MALTA’ NIN GAZİANTEP İLE TİCARETİ
Tablo 8 Gaziantep’in Malta’ya İhracatı (ABD $ )
MALTA |
2010 |
2011 |
2012 |
2013 |
2014 |
TOPLAM |
1.943.918 |
2.447.101 |
3.104.189 |
3.377.400 |
4.213.520,39 |
AĞAÇ VE ORMAN ÜRÜNLERİ |
3.750 |
|
10.131,50 |
||
HALI |
227.006 |
134.056 |
117.033 |
151.668 |
275.626,52 |
HUBUBAT BAKLİYAT VE YAĞLI TOHUMLAR |
64.722 |
156.959 |
95.222 |
123.436 |
88.174,22 |
KİMYA |
1.644.158 |
2.111.403 |
2.567.697 |
3.031.634 |
3.776.356,17 |
KONFEKSİYON |
24.321 |
114.572 |
37.116 |
42.294,87 |
|
MAKİNE VE AKSAMLARI SEKTÖRÜ |
190.480 |
|
|
||
MADENCİLİK ÜRÜNLERİ |
|
|
|
|
8.843 |
OTOMOTİV SANAYİ |
1.500 |
|
|
||
TEKSTİL |
4.254 |
20.362 |
17.685 |
33.547 |
12.093,81 |
Kaynak: GAİB 2014